AFET RİSKİ ALTINDAKİ ALANLARIN
DÖNÜŞTÜRÜLMESİ
HAKKINDA KANUN
Kanun No. 6306 Kabul
Tarihi: 16/5/2012
BİRİNCİ
BÖLÜM
Amaç
ve Tanımlar
Amaç
MADDE 1 – (1) Bu Kanunun amacı; afet riski altındaki
alanlar ile bu alanlar dışındaki riskli yapıların bulunduğu arsa ve
arazilerde, fen ve sanat norm ve standartlarına uygun, sağlıklı ve güvenli
yaşama çevrelerini teşkil etmek üzere iyileştirme, tasfiye ve yenilemelere
dair usul ve esasları belirlemektir.
Tanımlar
MADDE 2 – (1) Bu Kanunun uygulanmasında;
a)
Bakanlık: Çevre ve Şehircilik Bakanlığını,
b)
İdare: Belediye ve mücavir alan sınırları içinde belediyeleri, bu sınırlar
dışında il özel idarelerini, büyükşehirlerde büyükşehir belediyelerini ve
Bakanlık tarafından yetkilendirilmesi hâlinde büyükşehir belediyesi
sınırları içindeki ilçe belediyelerini,
c)
Rezerv yapı alanı: Bu Kanun uyarınca gerçekleştirilecek uygulamalarda yeni
yerleşim alanı olarak kullanılmak üzere, TOKİ’nin veya İdarenin talebine
bağlı olarak veya resen, Maliye Bakanlığının uygun görüşü alınarak
Bakanlıkça belirlenen alanları,
ç)
Riskli alan: Zemin yapısı veya üzerindeki yapılaşma sebebiyle can ve mal
kaybına yol açma riski taşıyan, Bakanlık veya İdare tarafından Afet ve Acil
Durum Yönetimi Başkanlığının görüşü de alınarak belirlenen ve Bakanlığın
teklifi üzerine Bakanlar Kurulunca kararlaştırılan alanı,
d)
Riskli yapı: Riskli alan içinde veya dışında olup ekonomik ömrünü
tamamlamış olan ya da yıkılma veya ağır hasar görme riski taşıdığı ilmî ve teknik
verilere dayanılarak tespit edilen yapıyı,
e)
TOKİ: Toplu Konut İdaresi Başkanlığını,
ifade
eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Uygulama
Tespit, taşınmaz devri ve tescil
MADDE 3 – (1) Riskli yapıların tespiti, Bakanlıkça
hazırlanacak yönetmelikte belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde
masrafları kendilerine ait olmak üzere, öncelikle yapı malikleri veya
kanuni temsilcileri tarafından, Bakanlıkça lisanslandırılan kurum ve
kuruluşlara yaptırılır ve sonuç Bakanlığa veya İdareye bildirilir.
Bakanlık, riskli yapıların tespitini süre vererek maliklerden veya kanuni
temsilcilerinden isteyebilir. Verilen süre içinde yaptırılmadığı takdirde,
tespitler Bakanlıkça veya İdarece yapılır veya yaptırılır. Bakanlık,
belirlediği alanlardaki riskli yapıların tespitini süre vererek İdareden de
isteyebilir. Bakanlıkça veya İdarece yaptırılan riskli yapı tespitlerine
karşı maliklerce veya kanuni temsilcilerince onbeş gün içinde itiraz
edilebilir. Bu itirazlar, Bakanlığın talebi üzerine üniversitelerce, ilgili
meslek disiplini öğretim üyeleri arasından görevlendirilecek dört ve
Bakanlıkça, Bakanlıkta görevli üç kişinin iştiraki ile teşkil edilen teknik
heyetler tarafından incelenip karara bağlanır. Bakanlık veya İdare
tarafından yapılan tespit işleminin masrafı ilgili tapu müdürlüğüne bildirilir.
Tapu müdürlüğü, binanın paydaşlarının müteselsil sorumlu olmalarını
sağlamak üzere tapu kaydındaki arsa payları üzerine, masraf tutarında
müşterek ipotek belirtmesinde bulunarak Bakanlığa veya İdareye ve binanın
ayni ve şahsi hak sahiplerine bilgi verir.
(2)
Riskli yapılar, tapu kütüğünün beyanlar hanesinde belirtilmek üzere, tespit
tarihinden itibaren en geç on iş günü içinde Bakanlık veya İdare tarafından
ilgili tapu müdürlüğüne bildirilir. Tapu kütüğüne işlenen belirtmeler
hakkında, ilgili tapu müdürlüğünce ayni ve şahsi hak sahiplerine bilgi
verilir.
(3)
Bakanlığın talebi üzerine; 28/12/1960 tarihli ve 189 sayılı Millî Savunma
Bakanlığı İskân İhtiyaçları İçin Sarfiyat İcrası ve Bu Bakanlıkça
Kullanılan Gayrimenkullerden Lüzumu Kalmıyanların Satılmasına Salâhiyet
Verilmesi Hakkında Kanun ve 18/12/1981 tarihli ve 2565 sayılı Askeri Yasak
Bölgeler ve Güvenlik Bölgeleri Kanunu kapsamında bulunan yerler de dâhil
olmak üzere, riskli alanlarda ve rezerv yapı alanlarında olup Hazinenin
özel mülkiyetinde bulunan taşınmazlardan;
a)
Kamu idarelerine tahsisli olanlar, ilgili kamu idaresinin görüşü alınarak,
189 ve 2565 sayılı kanunlar kapsamında bulunan yerler için Millî Savunma
Bakanlığının uygun görüşü alınarak, Maliye Bakanlığının teklifi ve Bakanlar
Kurulu kararıyla,
b)
Kamu idarelerine tahsisli olmayanlar, ilgili kamu idaresinin görüşü
alınarak Maliye Bakanlığınca,
Bakanlığa
tahsis edilir veya Bakanlığın talebi üzerine TOKİ’ye ve İdareye bedelsiz
olarak devredilebilir.
(4)
Hazine dışındaki kamu idarelerinin mülkiyetinde bulunan taşınmazlar, bu
Kanunun amaçları çerçevesinde kullanılmak üzere maliki olan kamu
idarelerinin görüşü alınarak Bakanlığın teklifi üzerine Bakanlar Kurulu
kararıyla Bakanlığa tahsis edilerek tasarrufuna bırakılır veya Bakanlığın
talebi üzerine TOKİ’ye ve İdareye bedelsiz olarak devredilebilir. Bu Kanuna
göre uygulamada bulunulan alanlarda yer alan tescil dışı alanlar, tapuda
Hazine adına tescil edildikten sonra Bakanlığa tahsis edilerek tasarrufuna
bırakılır veya Bakanlığın talebi üzerine TOKİ’ye ve İdareye bedelsiz olarak
devredilebilir.
(5)
Tahsis ve devir tarihinden itibaren üç yıl içinde ve gerekli görülen
hâllerde Bakanlığın talebi üzerine Maliye Bakanlığınca uzatılan süre içinde
maksadına uygun olarak kullanılmadığı Bakanlıkça tespit edilen taşınmazlar,
bedelsiz olarak ve resen tapuda Hazine adına tescil edilir veya önceki
maliki olan kamu idaresine devredilir.
(6)
25/2/1998 tarihli ve 4342 sayılı Mera Kanunu kapsamında olup riskli
alanlarda ve riskli yapılarda yaşayanların nakledilmesi için Bakanlıkça
ihtiyaç duyulan taşınmazlar, 4342 sayılı Kanunun 14 üncü maddesinin birinci
fıkrasının (g) bendindeki alanlardan sayılarak, tahsis amaçları aynı
maddeye göre değiştirilip tapuda Hazine adına tescil edilir; bu taşınmazlar
hakkında bu Kanuna göre uygulamada bulunulur.
(7)
Bu Kanunun uygulanması için belirlenen alanların sınırları içinde olup
riskli yapılar dışında kalan diğer yapılardan uygulama bütünlüğü bakımından
Bakanlıkça gerekli görülenler de bu Kanun hükümlerine tabi olur.
Tasarrufların kısıtlanması
MADDE 4 – (1) Bakanlık veya uygulamayı yürütmesi
hâlinde TOKİ veya İdare, riskli alanlarda, riskli yapıların bulunduğu
taşınmazlarda ve rezerv yapı alanlarında bu Kanun kapsamındaki proje ve
uygulamalar süresince her türlü imar ve yapılaşma işlemlerini geçici olarak
durdurabilir.
(2)
3 üncü maddenin üçüncü fıkrasında belirtilen taşınmazlar, tahsis ve devir
işlemleri sonuçlandırılıncaya kadar Maliye Bakanlığınca satılamaz, kiraya
verilemez, tahsis edilemez, ön izne veya irtifak hakkına konu edilemez.
(3)
Uygulama sırasında Bakanlık, TOKİ veya İdare tarafından talep edilmesi
hâlinde, hak sahiplerinin de görüşü alınarak, riskli alanlardaki yapılar
ile riskli yapılara elektrik, su ve doğal gaz verilmez ve verilen hizmetler
kurum ve kuruluşlar tarafından durdurulur.
Tahliye ve yıktırma
MADDE 5 – (1) Riskli yapıların yıktırılmasında ve
bunların bulunduğu alanlar ile riskli alanlar ve rezerv yapı alanlarındaki
uygulamalarda, öncelikli olarak malikler ile anlaşma yoluna gidilmesi
esastır. Anlaşma ile tahliye edilen yapıların maliklerine veya malik
olmasalar bile kiracı veya sınırlı ayni hak sahibi olarak bu yapılarda
ikamet edenlere veya bu yapılarda işyeri bulunanlara geçici konut veya
işyeri tahsisi ya da kira yardımı yapılabilir.
(2)
Uygulamanın gerektirmesi hâlinde, birinci fıkrada belirtilenler dışında
olup riskli yapıyı kullanmakta olan kişilere de birinci fıkra hükümleri
uygulanabilir. Bu kişiler ile yapılacak olan anlaşmanın, bunlara yardım
yapılmasının ve enkaz bedeli ödenmesinin usul ve esasları Bakanlığın
teklifi üzerine Bakanlar Kurulunca belirlenir.
(3)
Uygulamaya başlanmadan önce, riskli yapıların yıktırılması için, bu
yapıların maliklerine altmış günden az olmamak üzere süre verilir. Bu süre
içinde yapı, malik tarafından yıktırılmadığı takdirde, yapının idari
makamlarca yıktırılacağı belirtilerek ve tekrar süre verilerek tebligatta
bulunulur. Verilen bu süre içinde de maliklerince yıktırma yoluna
gidilmediği takdirde, bu yapıların insandan ve eşyadan tahliyesi ve
yıktırma işlemleri, yıktırma masrafı ile gereken diğer yardım ve krediler
öncelikle dönüşüm projeleri özel hesabından karşılanmak üzere, mahallî
idarelerin de iştiraki ile mülki amirler tarafından yapılır veya
yaptırılır.
(4)
Birinci, ikinci ve üçüncü fıkralarda belirtilen usullere göre süresinde
yıktırılmadığı tespit edilen riskli yapıların yıktırılması, Bakanlıkça
yazılı olarak İdareye bildirilir. Buna rağmen yıktırılmadığı tespit edilen
yapılar, Bakanlıkça yıkılır veya yıktırılır. Uygulamanın gerektirmesi
hâlinde Bakanlık, yukarıdaki fıkralarda belirtilen tespit, tahliye ve
yıktırma iş ve işlemlerini bizzat da yapabilir.
(5)
Bakanlık veya İdare tarafından yapılan yıktırmanın masrafları, ilgili tapu
müdürlüğüne bildirilir. Tapu müdürlüğü, yıkılan binanın paydaşlarının
müteselsil sorumlu olmalarını sağlamak üzere tapu kaydındaki arsa payları
üzerine masraf tutarında müşterek ipotek belirtmesinde bulunarak Bakanlığa
veya İdareye ve binanın ayni ve şahsi hak sahiplerine bilgi verir.
Uygulama işlemleri
MADDE 6 – (1) Üzerindeki bina yıkılarak arsa hâline
gelen taşınmazlarda daha önce kurulmuş olan kat irtifakı veya kat
mülkiyeti, ilgililerin muvafakatleri aranmaksızın Bakanlığın talebi üzerine
ilgili tapu müdürlüğünce resen terkin edilerek, önceki vasfı ile
değerlemede bulunularak veya malik ile yapılan anlaşmanın şartları tapu
kütüğünde belirtilerek malikleri adına payları oranında tescil edilir. Bu
taşınmazların sicilinde bulunan taşınmazın niteliği, ayni ve şahsi haklar
ile temlik hakkını kısıtlayan veya yasaklayan her türlü şerh, hisseler
üzerinde devam eder. Bu şekilde belirlenen uygulama alanında cins
değişikliği, tevhit ve ifraz işlemleri Bakanlık, TOKİ veya İdare tarafından
resen yapılır veya yaptırılır. Bu parsellerin malikleri tarafından
değerlendirilmesi esastır. Bu çerçevede, parsellerin tevhit edilmesine,
münferit veya birleştirilerek veya imar adası bazında uygulama yapılmasına,
yeniden bina yaptırılmasına, payların satışına, kat karşılığı veya hasılat
paylaşımı ve diğer usuller ile yeniden değerlendirilmesine sahip oldukları
hisseleri oranında paydaşların en az üçte iki çoğunluğu ile karar verilir.
Bu karara katılmayanların bağımsız bölümlerine ilişkin arsa payları,
Bakanlıkça rayiç değeri tespit ettirilerek bu değerden az olmamak üzere
anlaşma sağlayan diğer paydaşlara açık artırma usulü ile satılır. Bu
suretle paydaşlara satış gerçekleştirilemediği takdirde, bu paylar,
Bakanlığın talebi üzerine, tespit edilen rayiç bedeli de Bakanlıkça ödenmek
kaydı ile tapuda Hazine adına resen tescil edilir ve yapılan anlaşma
çerçevesinde değerlendirilmek üzere Bakanlığa tahsis edilmiş sayılır veya
Bakanlıkça uygun görülenler TOKİ’ye veya İdareye devredilir. Bu durumda,
paydaşların kararı ile yapılan anlaşmaya uyularak işlem yapılır.
(2)
Üzerindeki bina yıkılmış olan arsanın maliklerine yapılan tebligatı takip
eden otuz gün içinde en az üçte iki çoğunluk ile anlaşma sağlanamaması
hâlinde, gerçek kişilerin veya özel hukuk tüzel kişilerinin mülkiyetindeki
taşınmazlar için Bakanlık, TOKİ veya İdare tarafından acele kamulaştırma
yoluna da gidilebilir. Bu Kanun uyarınca yapılacak olan kamulaştırmalar,
4/11/1983 tarihli ve 2942 sayılı Kamulaştırma Kanununun 3 üncü maddesinin
ikinci fıkrasındaki iskân projelerinin gerçekleştirilmesi amaçlı
kamulaştırma sayılır ve ilk taksit ödemesi, mezkûr fıkraya göre belirlenen
tutarların beşte biri oranında yapılır. Tapuda mülkiyet hanesi açık olan
taşınmazlar ile mirasçısı belirli olmayan, kayyım tayin edilmiş, ihtilaflı
veya üzerinde sınırlı ayni hak tesis edilmiş olan taşınmazların
kamulaştırma işlemleri aynı madde hükümlerine tabidir. Bakanlık, TOKİ veya
İdare; kamulaştırma işlemlerinin yürütülmesi için mirasçılık belgesi
çıkartmaya, kayyım tayin ettirmeye veya tapuda kayıtlı son malike göre
işlem yapmaya yetkilidir. Tapuda kayıtlı malikin ölmüş olması hâlinde Bakanlık,
TOKİ veya İdare, kamulaştırma işlemi için mirasçılık belgesi
çıkartabileceği gibi, gerekiyorsa tapu sicilinde idari müracaat veya dava
yolu ile kayıt düzeltme de isteyebilir. Kamulaştırma için anlaşma
sağlanması hâlinde, Bakanlık, TOKİ veya İdare ile ilgililer arasında
taşınmazın tescil veya terkinine ilişkin ferağ ve muvafakati de ihtiva eden
sözleşme ve uzlaşma tutanağı tanzim edilir ve ilgili tapu müdürlüğüne
gönderilerek kamulaştırmanın resen tapu siciline işlenmesi sağlanır.
(3)
Anlaşma ile tahliye edilen, yıktırılan veya kamulaştırılan yapıların
maliklerine ve malik olmasalar bile bu yapılarda kiracı veya sınırlı ayni
hak sahibi olarak en az bir yıldır ikamet ettiği veya bunlarda işyeri
bulunduğu tespit edilenlere konut, işyeri, arsa veya dönüşüm projeleri özel
hesabından kredi veya mülkiyet ya da sınırlı ayni hak sağlayan ve usul ve
esasları Bakanlıkça belirlenen konut sertifikası verilebilir. Bunlardan
konutunu ve işyerini kendi imkânları ile yapmak veya edinmek isteyenlere de
kredi verilebilir. 20/7/1966 tarihli ve 775 sayılı Gecekondu Kanununa göre
yoksul veya dar gelirli olarak kabul edilenlere verilecek olan konut veya
işyerleri; Bakanlık, TOKİ veya İdare tarafından, 15/5/1959 tarihli ve 7269
sayılı Umumi Hayata Müessir Afetler Dolayısiyle Alınacak Tedbirlerle
Yapılacak Yardımlara Dair Kanunda belirtilen usul ve esaslar uyarınca
borçlandırma suretiyle de verilebilir.
(4)
Riskli alanlarda, rezerv yapı alanlarında ve riskli yapıların bulunduğu
taşınmazlar üzerinde yapımı gerçekleştirilen konutların bedelleri, gerekli
görüldüğünde, proje uygulamalarının yapıldığı illerdeki mevcut ekonomik
durum, tabii afetin ortaya çıkardığı durumlar, konut rayiç ve enkaz
bedelleri ile uygulama alanındaki kişilerin mal varlığı ve geliri göz
önünde bulundurularak Bakanlar Kurulu kararı ile yapım maliyetlerinin
altında tespit edilebilir ve sosyal donatı ve altyapı harcamaları uygulama
maliyetine dâhil edilmeyebilir.
(5)
Bakanlık;
a)
Riskli yapılara, rezerv yapı alanlarına ve riskli yapıların bulunduğu
taşınmazlara ilişkin her tür harita, plan, proje, arazi ve arsa düzenleme
işlemleri ile toplulaştırma yapmaya,
b)
Bu alanlarda bulunan taşınmazları satın almaya, ön alım hakkını kullanmaya,
bağımsız bölümler de dâhil olmak üzere taşınmazları trampaya, taşınmaz
mülkiyetini veya imar haklarını başka bir alana aktarmaya,
c)
Aynı alanlara ilişkin taşınmaz mülkiyetini anlaşma sağlanmak kaydı ile
menkul değere dönüştürmeye,
ç)
Kamu ve özel sektör işbirliğine dayanan usuller uygulamaya, kat veya
hasılat karşılığı usulleri de dâhil olmak üzere inşaat yapmaya veya
yaptırmaya, arsa paylarını belirlemeye,
d)
23/6/1965 tarihli ve 634 sayılı Kat Mülkiyeti Kanunundaki esaslara göre
paylaştırmaya, payları ayırmaya veya birleştirmeye, 22/11/2001 tarihli ve
4721 sayılı Türk Medenî Kanunu uyarınca sınırlı ayni hak tesis etmeye,
yetkilidir.
(ç) bendinde belirtilen uygulamalar, 4/1/2002 tarihli ve 4734 sayılı Kamu
İhale Kanununa tabi idareler ile iş birliği içinde veya gerçek ve özel
hukuk tüzel kişileri ile özel hukuka tabi anlaşmalar çerçevesinde de
yapılabilir.
(6)
Bakanlık, riskli alanlardaki ve rezerv yapı alanlarındaki uygulamalarda
faydalanılmak üzere; özel kanunlar ile öngörülen alanlara ilişkin olanlar
da dâhil, her tür ve ölçekteki planlama işlemlerine esas teşkil edecek
standartları belirlemeye ve gerek görülmesi hâlinde bu standartları plan
kararları ile tayin etmeye veya özel standartlar ihtiva eden planlar
yapmaya, onaylamaya ve kent tasarımları hazırlamaya yetkilidir.
(7)
Bu Kanun çerçevesinde dönüştürmeye tabi tutulan taşınmazların, üzerindeki
köhnemiş yapılar da dâhil olmak üzere, muhdesatı ile birlikte değer tespiti
işlemleri ve dönüşüm ile oluşacak taşınmazların değerlemeleri Bakanlık,
TOKİ veya İdarece yapılır veya yaptırılır.
(8)
Riskli alan ve rezerv yapı alanı dışında olup da bu Kanunun öngördüğü
amaçlar bakımından güçlendirilebileceği teknik olarak tespit edilen yapılar
için, Bakanlar Kurulunca belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde Bakanlıkça
dönüşüm projeleri özel hesabından güçlendirme kredisi verilebilir.
(9)
Bu Kanun uyarınca tesis edilen idari işlemlere karşı tebliğ tarihinden
itibaren otuz gün içinde 6/1/1982 tarihli ve 2577 sayılı İdari Yargılama
Usulü Kanunu uyarınca dava açılabilir. Bu davalarda yürütmenin
durdurulmasına karar verilemez.
(10)
Bu Kanun uyarınca yapılan iş ve işlemlere ilişkin olarak adrese dayalı
nüfus kayıt sisteminde belirtilen adreslere yapılan tebligat, muhataplarına
yapılmış sayılır.
(11)
Bu Kanun hükümlerine göre Maliye Bakanlığınca Bakanlığa tahsis edilerek
tasarrufuna bırakılan veya Bakanlığın talebi üzerine TOKİ’ye veya İdareye
devredilen taşınmazlar üzerinde bu Kanun kapsamındaki uygulamalara bağlı
olarak meydana gelen yeni taşınmazlar Bakanlığın, TOKİ’nin veya İdarenin
isteği üzerine, kendileri ile anlaşma sağlanan gerçek kişiler veya mirasçıları
ile tüzel kişiler adına tapuya tescil olunur.
(12)
Bakanlık, bu Kanunda belirtilen iş ve işlemlere ilişkin olarak TOKİ’ye veya
İdareye yetki devrine ve bu iş ve işlemlerden hangilerinin TOKİ veya İdare
tarafından yapılacağını belirlemeye yetkilidir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Dönüşüm Gelirleri ve Diğer Hükümler
Dönüşüm gelirleri
MADDE 7 – (1) Bu Kanunda öngörülen amaçlar için
kullanılmak üzere aşağıda sayılan gelirler, dönüşüm gelirleri olarak ilgili
yıl genel bütçesinin (B) işaretli cetvelinde özel gelir olarak öngörülür ve
gelir gerçekleşmesine bağlı olarak gelir kaydedilir:
a)
9/8/1983 tarihli ve 2872 sayılı Çevre Kanunu gereğince, çevre katkı payı ve
idari para cezası olarak tahsil edilerek genel bütçeye gelir kaydedilecek
tutarın yüzde ellisi.
b)
31/8/1956 tarihli ve 6831 sayılı Orman Kanununun 2 nci maddesinin birinci
fıkrasının (B) bendine göre Hazine adına orman dışına çıkarılan yerlerin
satışından elde edilen gelirlerin yüzde doksanını geçmemek üzere Bakanlar
Kurulu kararı ile belirlenen orana tekabül eden tutar.
c)
İller Bankası Anonim Şirketinin Hazine gelirleri ve faiz gelirleri
dışındaki banka faaliyetleri ile 26/1/2011 tarihli ve 6107 sayılı İller
Bankası Anonim Şirketi Hakkında Kanunun 3 üncü maddesinin birinci fıkrası
uyarınca yapacağı faaliyetlerden elde edeceği kârın yüzde ellisi.
(2)
İlgili yıl genel bütçesinin (B) işaretli cetvelinde özel gelir olarak
tahmin edilen dönüşüm gelirleri karşılığı tutar, Bakanlık bütçesinde özel
ödenek olarak öngörülür. Ödenek tutarını aşan gelir gerçekleşmeleri
karşılığında ödenek eklemeye Çevre ve Şehircilik Bakanı yetkilidir. Özel
gelir ve ödenek kaydedilen tutarlardan yılı içinde harcanmayan kısımları
ertesi yıl bütçelerine devren gelir ve ödenek kaydetmeye Maliye Bakanı
yetkilidir.
(3)
Gerektiğinde dönüşüm faaliyetlerinde kullanılmak üzere Bakanlık bütçesinde
özel ödenek dışındaki mevcut veya yeni açılacak tertiplere, genel bütçenin
diğer tertiplerinden ödenek aktarmaya Maliye Bakanı yetkilidir. Bu
tertiplerde yılı içinde kullanılmayan tutarlar, ertesi yıla devredilemez.
(4)
Bu madde kapsamındaki ödenekler, Bakanlığın merkez muhasebe birimi adına
açılacak dönüşüm projeleri özel hesabına aktarılmak suretiyle kullanılır.
Bakanlığın dönüşüm faaliyetlerine ilişkin giderleri, 14/7/1965 tarihli ve
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu ile diğer kanunların sözleşmeli personel
çalıştırılmasına dair hükümlerine bağlı kalınmaksızın çalıştırılacak
sözleşmeli personel giderleri de dâhil olmak üzere, dönüşüm projeleri özel
hesabından karşılanır. Bu madde kapsamındaki ödenekler ile dönüşüm
projeleri özel hesabından yapılacak kullanımlar yılı yatırım programı ile
ilişkilendirilmez.
(5)
Bu Kanunda öngörülen amaçlar için kullanılmak üzere;
a)
Bu Kanunda öngörülen uygulamalar sonucunda elde edilecek her türlü gelir ve
hasılat,
b)
Bakanlığa tahsis veya devredilen taşınmazlardan imar uygulamasına tabi
tutulması sonucunda tapuda Hazine adına tescil edilenlerin satışından elde
edilecek gelirler,
c)
Dönüşüm projeleri özel hesabından kullandırılan krediler kapsamında ilgili
kişi veya kuruluşlarca yapılan geri ödemeler ile bu kapsamda tahsil edilen
gecikme zamları,
ç)
Her türlü şartlı veya şartsız bağış ve yardımlar ile sair gelirler,
dönüşüm
projeleri özel hesabına gelir olarak kaydedilir. Birinci fıkranın (c)
bendinde belirtilen tutar, hesap dönemini takip eden yılın mayıs ayı sonuna
kadar Bakanlığın merkez muhasebe birimine aktarılır. Bu Kanun kapsamındaki
uygulamalara yönelik olarak Bakanlık tarafından sağlanacak kredilerin
vadesi geçtiği hâlde geri ödenmeyen kısımları, 21/7/1953 tarihli ve 6183
sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre
vergi dairelerince takip ve tahsil edilir.
(6)
Bu Kanun kapsamında sağlanması öngörülen krediler ile dönüşüm faaliyetleri
kapsamında yapılacak konutlara ilişkin, hak sahiplerince bankalardan
kullanılacak kredilere dönüşüm projeleri özel hesabından karşılanmak üzere
faiz desteği verilebilir. Bu işlemlere ve verilecek desteğe ilişkin usul ve
esaslar Hazine Müsteşarlığının bağlı bulunduğu Bakanın teklifi üzerine
Bakanlar Kurulunca belirlenir.
(7)
Bakanlık, dönüşüm projeleri özel hesabı gelirlerinin elde edilmesi, tahsili
ve takibi ile bu hesaba bütçeden aktarılan tutarların dönüşüm faaliyetleri
kapsamında yürütülecek hibe veya borç verme programlarında kullanımı, her
türlü yapım, mal ve hizmet alımına ilişkin taahhütlere girişilmesi,
giderleştirilmesi, muhasebeleştirilmesi, denetimi ve özel hesabın
işleyişine ilişkin diğer usul ve esasları, Maliye Bakanlığının uygun
görüşünü alarak belirlemeye yetkilidir.
(8)
Bu Kanun kapsamında uygulamada bulunacak olan belediyeler, yatırıma ilişkin
yıllık bütçelerinin yüzde beşi ile 26/5/1981 tarihli ve 2464 sayılı
Belediye Gelirleri Kanununun 80 inci maddesi uyarınca tahsil edilen harç
gelirlerinin yüzde ellisini, bu Kanunda öngörülen uygulamalara ayırmak
zorundadır.
(9)
Bu Kanun uyarınca yapılacak olan işlem, sözleşme, devir ve tesciller ile
uygulamalar, noter harcı, tapu harcı, belediyelerce alınan harçlar, damga
vergisi, veraset ve intikal vergisi, döner sermaye ücreti ve diğer
ücretlerden; kullandırılan krediler sebebiyle lehe alınacak paralar ise
banka ve sigorta muameleleri vergisinden müstesnadır.
(10)
Gerçek kişilerce ve özel hukuk tüzel kişilerince uygulamada bulunulan
riskli alanlardaki yapıların mevcut alanları için daha önce belediyelerce alınan
harç ve ücretlere ilave olarak, sadece kullanım maksadı değişiklikleri ile
yapı alanındaki artışlar için hesaplanan harç ve ücret farkları alınır.
(11)
Bu Kanunda belirtilen iş, işlem ve hizmetlere tahsis edilmiş olan taşınır
ve taşınmazlar ile her türlü hak ve alacaklar, para ve para hükmündeki
kıymetli evrak, kamu yararı amacına tahsis edilmiş sayılır ve bunlar
hakkında haciz ve tedbir uygulanamaz.
(12)
Bakanlık, bu Kanun kapsamındaki uygulamalarda kullanılmak üzere dönüşüm
projeleri özel hesabından TOKİ, İdare ve İller Bankası Anonim Şirketine
kaynak aktarabilir. İller Bankası Anonim Şirketine aktarılan kaynak,
Bankanın gelir ve gider hesapları ile ilişkilendirilmeksizin Dönüşüm
Projeleri Özel Hesabının işleyişine ilişkin usul ve esaslar çerçevesinde
kullanılır.
(13)
Bu maddede öngörülen gelirler, bu Kanunun amaçları dışında kullanılamaz.
Çeşitli hükümler
MADDE 8 – (1) Bu Kanun uyarınca kamu kaynağı
kullanılarak gerçekleştirilen her türlü mal ve hizmet alımları ile yapım
işleri, 4734 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin birinci fıkrasının (b)
bendinde belirtilen hâllere dayanan işlerden sayılır.
(2)
Bakanlık, TOKİ ve İdare; danışmanlık, yazılım, araştırma, her tür ve
ölçekte harita, etüt, proje, kadastro, kamulaştırma, mikro bölgeleme, risk
yönetimi ve sakınım planı çalışmalarını, her tür ve ölçekte plan yapımı ve
imar uygulaması işlerini ve dönüşüm uygulamalarını, 4734 sayılı Kanun
kapsamındaki idareler ile akdedecekleri protokoller çerçevesinde 4734
sayılı Kanuna tabi olmaksızın ortak hizmet uygulamaları suretiyle de
gerçekleştirebilirler.
(3)
Riskli yapıların tespiti, tahliyesi ve yıktırma iş ve işlemleri ile
değerleme işlemlerini engelleyenler hakkında, işlenen fiil ve hâlin
durumuna göre 26/9/2004 tarihli ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun ilgili
hükümleri uyarınca Cumhuriyet başsavcılığına suç duyurusunda bulunulur.
Riskli yapıların tespiti, bu yapıların tahliyesi ve yıktırılması iş ve
işlemlerine dair görevlerinin gereklerini yerine getirmeyen kamu
görevlileri hakkında, tabi oldukları ceza ve disiplin hükümleri uygulanır.
(4)
Bakanlık, TOKİ ve İdare; bu Kanun kapsamındaki uygulamalarda, uygulama
süresini aşmamak kaydı ile 657 sayılı Kanun ile diğer kanunların sözleşmeli
personel çalıştırılmasına dair hükümlerine bağlı kalmaksızın, özel bilgi ve
ihtisas gerektiren konularda sözleşmeli personel çalıştırabilir. Bu suretle
çalıştırılacakların unvanı, sayısı, ücretleri ile diğer hususlar Bakanlar
Kurulunca belirlenir.
(5)
Bu Kanun kapsamındaki işler ile ilgili olarak valilikler, belediyeler ve
diğer kamu kurumları personelinden Bakanlık emrinde geçici olarak
görevlendirilenler hakkında 657 sayılı Kanunun ek 8 inci maddesinin birinci
fıkrasının (d) bendinde yer alan süre sınırlaması uygulanmaz.
(6)
Bu Kanun uyarınca yapılacak anlaşmaların usul ve esasları Bakanlıkça
belirlenir.
(7)
Riskli yapıların tespit edilmesine veya ettirilmesine dair usul ve esaslar,
risklilik kriterleri, riskli yapıların tespitinde ve itirazların
değerlendirilmesinde görev alacak teknik heyet ve diğer komisyonlar ile bu
Kanunun uygulanmasına dair diğer usul ve esaslar, Bakanlıkça hazırlanacak
yönetmelikler ile düzenlenir.
(8)
Riskli yapı tespitlerine karşı yapılacak itirazları inceleyip karara
bağlayacak teknik heyetlerde üniversiteler tarafından
görevlendirileceklere, fiilen görev yaptıkları her gün için, (4.000)
gösterge rakamının memur aylık katsayısı ile çarpımı sonucunda bulunacak
tutarda huzur hakkı ödenir. Bir ayda fiilen görev yapılan gün sayısının
beşi aşması hâlinde, aşan günler için huzur hakkı ödenmez.
(9)
Türkiye Radyo-Televizyon Kurumu ile ulusal, bölgesel ve yerel yayın yapan
özel televizyon kuruluşları ve radyolar, ayda en az doksan dakika afet,
afet risklerinin azaltılması ve kentsel dönüşüm konularında uyarıcı ve
eğitici mahiyette yayınlar yapmak zorundadır. Bu yayınlar, asgari otuz
dakikası 17:00-22:00 saatleri arasında olmak üzere, 08:00-22:00 saatleri
arasında yapılır ve yayınların kopyaları her ay düzenli olarak Radyo ve
Televizyon Üst Kuruluna teslim edilir. Bu saatler dışında yapılan yayınlar,
aylık doksan dakikalık süreye dâhil edilmez. Bu programlar, Bakanlık, Radyo
ve Televizyon Üst Kurulu ile ilgili diğer kamu kurum ve kuruluşları ile
bilimsel kuruluşlar, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları veya
sivil toplum kuruluşları tarafından hazırlanır veya hazırlatılır.
Hazırlanan programların, Bakanlığın olumlu görüşü alındıktan sonra Radyo ve
Televizyon Üst Kurulu tarafından radyo ve televizyonlarda yayınlanması
sağlanır. Bu fıkra kapsamında yapılan yayınlar için herhangi bir bedel
ödenmez. Bu yayınların ve sürelerinin denetimi Radyo ve Televizyon Üst
Kurulunca yapılır.
Uygulanmayacak mevzuat
MADDE 9 – (1) Bu Kanun uyarınca yapılacak olan
planlar, 3/5/1985 tarihli ve 3194 sayılı İmar Kanununda ve imara ilişkin
hükümler ihtiva eden özel kanunlar da dâhil olmak üzere diğer mevzuatta
belirtilen kısıtlamalara tabi değildir. Bu Kanuna tabi riskli yapılar,
riskli alanlar ve rezerv yapı alanları hakkında 7269 sayılı Kanunun
uygulanıyor olması bu Kanunun uygulanmasına engel teşkil etmez.
(2)
Bu Kanun kapsamındaki alanlarda bu Kanunun öngördüğü uygulamaların zaruri
kılması hâlinde, bu uygulamaların gerektirdiği iş ve işlemler hakkında;
a)
26/1/1939 tarihli ve 3573 sayılı Zeytinciliğin Islahı ve Yabanilerinin
Aşılattırılması Hakkında Kanunun,
b)
31/8/1956 tarihli ve 6831 sayılı Orman Kanununun,
c)
Afete maruz bölgeye ilişkin hükümleri saklı kalmak kaydıyla 15/5/1959
tarihli ve 7269 sayılı Umumi Hayata Müessir Afetler Dolayısiyle Alınacak
Tedbirlerle Yapılacak Yardımlara Dair Kanunun,
ç)
28/12/1960 tarihli ve 189 sayılı Millî Savunma Bakanlığı İskân İhtiyaçları
İçin Sarfiyat İcrası ve Bu Bakanlıkça Kullanılan Gayrimenkullerden Lüzumu
Kalmıyanların Satılmasına Salâhiyet Verilmesi Hakkında Kanunun,
d)
18/12/1981 tarihli ve 2565 sayılı Askeri Yasak Bölgeler ve Güvenlik Bölgeleri
Kanununun,
e)
12/3/1982 tarihli ve 2634 sayılı Turizmi Teşvik Kanununun,
f)
21/7/1983 tarihli ve 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma
Kanununun,
g)
4/4/1990 tarihli ve 3621 sayılı Kıyı Kanununun,
ğ)
25/2/1998 tarihli ve 4342 sayılı Mera Kanununun,
h)
16/6/2005 tarihli ve 5366 sayılı Yıpranan Tarihi ve Kültürel Taşınmaz
Varlıkların Yenilenerek Korunması ve Yaşatılarak Kullanılması Hakkında
Kanunun,
ı)
3/7/2005 tarihli ve 5403 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanununun,
i)
Geri görünüm ve etkilenme bölgeleri bakımından 18/11/1983 tarihli ve 2960
sayılı Boğaziçi Kanununun,
bu
Kanunun uygulanmasını engelleyici hükümleri ve diğer kanunların bu Kanuna
aykırı hükümleri uygulanmaz. Ancak, bu Kanunun öngördüğü uygulamalar
sırasında, bahsedilen kanunların amaçları ayrıca gözetilir. Uygulamalar
için 6831 sayılı Kanuna tabi alanların kullanılması zaruri olduğu takdirde,
başka yerlerde en az bu alanlar kadar alanın ağaçlandırılması, 3573 sayılı
Kanuna tabi alanların kullanılması zaruri olduğu takdirde de, başka
yerlerde en az bu alanlar kadar alanın zeytinlik alan hâline getirilmesi
mecburidir.
(3)
2863 sayılı Kanun ve 5366 sayılı Kanun kapsamındaki alanlarda uygulamada
bulunulması hâlinde alanın sit statüsü de gözetilerek Kültür ve Turizm Bakanlığının
görüşü alınır.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Diğer Mevzuatta Yapılan Değişiklikler ve Son Hükümler
MADDE
10 – 6831 sayılı
Kanuna aşağıdaki madde eklenmiştir.
“EK
MADDE 13 – Şehrin içindeki veya yakın çevresindeki ormanlık alanların
afetler öncesinde piknik alanı, mesire yeri ve afet sonrasında geçici
barınma yeri olarak kullanılması için Orman Genel Müdürlüğünce veya bu
Genel Müdürlüğün uygun görmesi hâlinde talepte bulunan idarelerce altyapı
hizmetleri verilir.”
MADDE 11 – 775 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin
birinci fıkrasının (a) bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiş, aynı maddeye
birinci fıkradan sonra gelmek üzere aşağıdaki fıkra eklenmiş ve sonraki
fıkralar buna göre teselsül ettirilmiştir.
“a)
Gecekondunun sahibi ise, gecekondusuna karşılık gelecek şekilde, borçlanma
suretiyle veya sair şekillerde konut verilinceye veya nakde dönüştürülüp
ödeninceye veya konut yapmak üzere arsa tahsis edilip lüzumu halinde
kredisi sağlanmak suretiyle, 27 nci maddedeki süre ve şartlara uygun olarak
konutunu yapıncaya kadar,”
“Birinci
fıkra kapsamındaki uygulamalarda, yönetmelik ile belirlenen şartlara göre
nakdî yardım yapılabilir.”
MADDE 12 – 2942 sayılı Kanunun 15 inci maddesinin
birinci fıkrasının birinci cümlesi ile aynı maddenin sekizinci fıkrası
aşağıdaki şekilde değiştirilmiş ve maddeye onbirinci fıkradan sonra gelmek
üzere aşağıdaki fıkra eklenmiştir.
“Türk
Mühendis ve Mimar Odaları Birliğine bağlı meslek odalarının her biri
tarafından, üyelerinin oturdukları yer göz önünde bulundurularak; illerden
nüfusu beşyüzbinin altında olanlar için yirmibeş ila elli, nüfusu beşyüzbin
ile birmilyon arasında olanlar için elli ila yüz, nüfusu birmilyon ile
üçmilyon arasında olanlar için yüz ila yüzelli, nüfusu üçmilyonun üzerinde
olanlar için yüzelli ila üçyüzelli bilirkişi ve ayrıca il merkezleri için
il idare kurulları ve ilçeler için ilçe idare kurulları tarafından, bu
bölgelerde oturan ve mühendis veya mimar olan taşınmaz mal sahipleri veya
kiracılar arasından nüfusa göre belirlenen bilirkişi sayılarının en az üçte
biri kadar bilirkişi, her yıl ocak ayının ilk haftasında seçilerek isim ve
adreslerini belirten listeler valiliklere verilir.”
“Taraflar,
mahkemelere bildirilen listelerde yazılı olanlar ve yukarıdaki fıkrada
belirtilen kimseler arasından bilirkişi seçmekte anlaşamadıkları takdirde;
bilirkişiler, hâkimin kararı ile tayin edilen gün ve saatte, valilikçe,
tarafların huzurunda ve gelmeyenin gıyabında kura yolu ile seçilir.
Valilik, kuranın adil olarak yapılabilmesi için gerekli tedbirleri alır.
Kuraya ilişkin itirazlar, davanın görüldüğü mahkemece karara bağlanır.”
“Sermaye
Piyasası Kuruluna kayıtlı olarak faaliyet gösteren lisanslı değerleme
kuruluşlarının isim ve adreslerini belirten listeler, her yıl ocak ayı
içinde, ikinci fıkradaki mahkemelere bildirilmek üzere Sermaye Piyasası
Kurulunca valiliklere gönderilir. Yeterli sayıda değerleme uzmanı bulunan
yerlerde, 10 uncu maddede öngörülen değer tespitleri, bilirkişi sıfatıyla
öncelikle Sermaye Piyasası Kurulundan lisanslı değerleme uzmanlarına,
taşınmaz geliştirme konusunda yüksek lisans veya doktora yapmış olan
uzmanlara yaptırılır.”
MADDE 13 – 2/3/1984 tarihli ve 2985 sayılı Toplu
Konut Kanununun 2 nci maddesinin birinci fıkrasına (f) bendinden sonra
gelmek üzere aşağıdaki bent eklenmiş ve mevcut (g) bendi (h) bendi olarak
teselsül ettirilmiştir.
“g)
Ek 1 inci maddenin birinci fıkrasının (m) bendi kapsamında; talep edilen
proje ve uygulamaların İdarece yapılması veya yaptırılması için imzalanan
protokollerle belirlenen inşaat bedelinin yüzde üçünden az, yüzde onundan
fazla olmamak üzere, ilgili kurum ve kuruluşlardan alınacak olan idare
hizmet payı tutarlarından,”
MADDE 14 – 3194 sayılı Kanuna aşağıdaki maddeler
eklenmiştir.
“EK
MADDE 5 – 3/7/2005 tarihli ve 5393 sayılı Belediye Kanunu ve bu Kanuna göre
çıkarılacak yönetmeliklerden imar uygulamalarına ilişkin olanlar, bu Kanun
ile bu Kanun uyarınca yürürlüğe konulan yönetmelikler ve beldenin şartları
da gözetilerek, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından onaylandıktan
sonra Resmî Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girer.”
“GEÇİCİ
MADDE 14 – Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce belediyelerce imar
uygulamalarına ilişkin olarak çıkarılmış olan yönetmelikler, ek 5 inci
maddedeki esaslar çerçevesinde bu maddenin yayımı tarihinden itibaren en
geç bir yıl içinde hazırlanarak anılan maddedeki usule göre yürürlüğe
konulacak yönetmeliklerle değiştirilir. Aksi takdirde, anılan yönetmelikler
bir yıllık sürenin bittiği tarih itibarıyla yürürlükten kalkar.”
MADDE 15 – 5366 sayılı Kanunun 2 nci maddesinin
birinci fıkrasının birinci, ikinci ve üçüncü cümleleri aşağıdaki şekilde
değiştirilmiş, aynı Kanunun 4 üncü maddesine birinci fıkradan sonra gelmek
üzere aşağıdaki fıkra eklenmiş ve sonraki fıkralar buna göre teselsül
ettirilmiştir.
“Yenileme
alanları; il özel idarelerinde il genel meclisinin ve belediyelerde
belediye meclisinin üye tam sayısının salt çoğunluğunun kararı ile
belirlenir. İl özel idaresinde il genel meclisince ve büyükşehirler
dışındaki belediyelerde belediye meclisince bu konuda alınan kararlar,
Çevre ve Şehircilik Bakanlığının teklifi ile Bakanlar Kuruluna sunulur.
Büyükşehirlerde ise ilçe belediye meclislerince alınan kararlar, büyükşehir
belediye meclisince onaylanması üzerine Çevre ve Şehircilik Bakanlığının
teklifi ile Bakanlar Kuruluna sunulur.”
“Kamu
hizmeti için ayrılan alanlar hariç olmak üzere, yenileme alanı sınırları
içinde toplu yapı olarak sınırları imar ve parselasyon plânlarında
belirlenmek kaydıyla, yapılı veya yapısız imar parsellerine belediye veya
il özel idaresi ve diğer ilgili kurullar tarafından tasdik edilen mimarî
projelere uygun olarak 23/6/1965 tarihli ve 634 sayılı Kat Mülkiyeti
Kanununun toplu yapıya ilişkin hükümlerine göre toplu yapı olarak tek bir
kat mülkiyeti tesis edilebilir. Belediyeler ve il özel idareleri; bu
alanlar içindeki parsel maliklerinin sosyal altyapı ve tesisleri, ortak
kullanım yerleri, sosyal tesis ve hizmetlere ilişkin alanları kullanma ve
yararlanma şartları ile masraflarına katılma usullerine ilişkin işletme
projeleri hazırlayarak tapu sicilinin beyanlar hanesinde belirtmelerini
isteyebileceği gibi, hazırlanmış olan restorasyon ve restitüsyon
projelerine uygun olarak irtifak hakkı tesisi veya parselasyon plânları
yapılmak suretiyle 634 sayılı Kanunun 12 nci maddesinde belirtilen
belgelerin toplu yapı ilişkisini gösterir şekilde hazırlanıp 11/2/1959
tarihli ve 7201 sayılı Tebligat Kanunu hükümleri uyarınca ilan edilmesinden
ve kesinleşmesinden sonra kat mülkiyeti ve kat irtifakını re’sen tapu
siciline tescil ettirmeye yetkilidir.”
MADDE 16 – 5366 sayılı Kanunun 3 üncü maddesinin
dokuzuncu fıkrasından ve 4 üncü maddesinin mevcut üçüncü fıkrasından sonra
gelmek üzere aşağıdaki fıkralar eklenmiştir.
“Yenileme
projelerinin gerektirdiği uygulamalar, verilen süre içinde yapı malikince
yapılmadığı takdirde, il özel idaresi veya belediye tarafından yapılarak
masrafı yapı malikinden tahsil edilir. İl özel idaresi veya belediye
tarafından, yapı malikinin uygulama masraflarını ödemesini kolaylaştırıcı
tedbirler alınabilir. Bu tedbirlere ilişkin usul ve esaslar yönetmelikle
düzenlenir.”
“Bu
Kanun kapsamında açılacak kamulaştırma bedelinin tespiti ve taşınmaz malın
tesciline ilişkin davalarda görev alacak bilirkişiler, 28/7/1981 tarihli ve
2499 sayılı Sermaye Piyasası Kanununa tabi olarak faaliyet gösteren
değerleme uzmanları arasından seçilir. Bu uzmanlar, Sermaye Piyasası Kurulu
tarafından oluşturulan değerleme standartlarını esas alarak raporlarını
düzenler.”
MADDE 17 – 3/7/2005 tarihli ve 5393 sayılı Belediye
Kanununun 73 üncü maddesinin birinci fıkrasının üçüncü cümlesinde yer alan
“yapılabilmesi Bakanlar Kurulu kararına bağlıdır.” ibaresi “yapılabilmesi
için ilgili belediyenin talebi ve Çevre ve Şehircilik Bakanlığının teklifi
üzerine Bakanlar Kurulunca bu yönde karar alınması şarttır.” şeklinde
değiştirilmiş ve maddeye onüçüncü fıkradan sonra gelmek üzere aşağıdaki
fıkralar eklenmiştir.
“Büyükşehirlerde
büyükşehir belediye meclisinin, il ve ilçelerde belediye meclislerinin salt
çoğunluk ile alacağı karar ile masrafların tamamı veya bir kısmı belediye
bütçesinden karşılanmak kaydıyla kentin uygun görülen alanlarında bina
cephelerinde değişiklik ve yenileme ile özel aydınlatma ve çevre tanzimi
çalışmaları yapılabilir. Cephe değişikliği yapılacak binalarda telif hakkı
sahibi proje müelliflerine talep etmeleri hâlinde, değiştirilecek cephe
veya cephelerin beher metrekaresi için bir günlük net asgari ücret tutarını
geçmemek üzere telif hakkı ödenir. Büyükşehir belediye meclisince uygun
görülmesi hâlinde, büyükşehir belediyesi içindeki ilçe belediyeleri kendi
sınırları içinde bu fıkrada belirtilen iş ve işlemleri yapabilir.
Bina
cephelerinde değişiklik ve yenileme ile özel aydınlatma ve çevre tanzimi
çalışmaları için yapılması gereken iş, işlem ve yetkilendirmeler, kat
maliklerinin arsa payı çoğunluğu ile verecekleri karara göre yapılır.
Büyükşehir
belediyelerince, kentsel dönüşüm ve gelişim alanı ilan edilen alanlar ile
5366 sayılı Kanuna göre yenileme alanı ilan edilen alanlarda veya bu
Kanunun 75 inci maddesine göre kamu kurum ve kuruluşları ile protokol
yapmaları hâlinde, büyükşehir belediye meclisi kararı ile, yıkılan
ibadethane ve yurtların yerine veya ihtiyaç duyulan yerlerde ibadethane ve
yurt inşa edilebilir.”
MADDE 18 – 19/9/2006 tarihli ve 5543 sayılı İskân
Kanununa aşağıdaki ek madde eklenmiştir.
“EK
MADDE 1 – (1) Afet riski veya fen, sanat ve sağlık kurallarına aykırılık
sebebiyle veya Bakanlar Kurulunca belirlenen özel proje alanlarında
gerçekleştirilecek olan yeniden iskân uygulamalarında, buralardaki yerleşim
merkezlerinde yaşayan ailelerin daha elverişli yerlerde iskânları ile köye
dönüş projeleri çerçevesindeki iskân çalışmaları; ilgili proje için alınan
Bakanlar Kurulu kararında belirtilen hak sahipliği ve borçlandırma usul ve
esaslarına göre, Bakanlar Kurulunca tespit edilen orman veya mera vasıflı
alanlardan ve Hazinenin özel mülkiyetinde veya Devletin hüküm ve tasarrufu
altında bulunan taşınmazlardan uygun görülen yeni yerleşim yerlerinde, bu
Kanun hükümlerine göre yapılır.
(2)
Bu madde kapsamındaki uygulamalara ilişkin talebin diğer kamu kurum veya
kuruluşlarından gelmesi hâlinde, altyapı hizmetleri de dâhil olmak üzere
yeniden yerleşim için gerekli görülen her türlü ödenek, Bakanlığın görüşü
alınarak ana projeyi yürüten kuruluşun bütçesine konulur ve ihtiyaç duyulan
ödenek, Bakanlık bütçesine ilgili kuruluş tarafından transfer edilir. Afet
riski altındaki alanların dönüştürülmesi hizmetleri için kanun ile
öngörülen dönüşüm projeleri özel hesabından bu madde kapsamındaki
uygulamalarda kullanılmak üzere kaynak aktarılabilir.”
MADDE 19 – 29/6/2011 tarihli ve 644 sayılı Çevre ve
Şehircilik Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde
Kararnamenin;
a)
2 nci maddesinin birinci fıkrasının (e), (f) ve (ğ) bentleri aşağıdaki
şekilde, (h) bendinde yer alan “dört ay içerisinde” ibaresi “üç ay içinde”
şeklinde değiştirilmiş, anılan fıkraya (m) bendinden sonra gelmek üzere
aşağıdaki (n) bendi eklenmiş ve takip eden bent buna göre teselsül
ettirilmiştir.
“e)
Bakanlığın görev alanına giren konularda her türlü etüt, plan, proje,
maliyet hesaplarını ve yapım işlerini yapmak veya yaptırmak.
f)
Yapı denetimi sistemini oluşturarak 29/6/2001 tarihli ve 4708 sayılı Yapı
Denetimi Hakkında Kanun ile Bakanlığa verilen görevleri yapmak ve kamu
kurum ve kuruluşları tarafından yapılan veya yaptırılanlar da dâhil olmak
üzere yapıların can ve mal emniyeti ile mevzuata ve tekniğine uygunluk
bakımından denetimini yapmak veya yaptırmak, tespit edilen aykırılık ve
noksanlıkların giderilmesini istemek ve sağlamak; yapılarda enerji
verimliliğini artırıcı düzenlemeleri yapmak, buna ilişkin faaliyetleri
yönetmek ve izlemek; yapı malzemelerinin denetimine ve uygunluk
değerlendirmesine ilişkin iş ve işlemleri yapmak.”
“ğ)
Gecekondu, kıyı alanları ve tesisleri ile niteliğinin bozulması nedeniyle
orman ve mera dışına çıkarılan alanlar dâhil kentsel ve kırsal alan ve
yerleşmelerde yapılacak iyileştirme, yenileme ve dönüşüm uygulamalarında
idarelerce uyulacak usul ve esasları belirlemek; Bakanlıkça belirlenen
finans ve ticaret merkezleri, fuar ve sergi alanları, eğlence merkezleri,
şehirlerin ana giriş düzenlemeleri gibi şehirlerin marka değerini artırmaya
ve şehrin gelişmesine katkı sağlayacak özel proje alanlarına dair her tür
ve ölçekte etüt, harita, plan, parselasyon planı ve yapı projelerini
yapmak, yaptırmak, onaylamak, kamulaştırma, ruhsat ve yapım işlerinin
gerçekleştirilmesini sağlamak, yapı kullanma izinlerini vermek ve bu
alanlarda kat mülkiyeti kurulmasını temin etmek; 2/3/1984 tarihli ve 2985
sayılı Toplu Konut Kanunu ile 20/7/1966 tarihli ve 775 sayılı Gecekondu
Kanunu uyarınca Toplu Konut İdaresi Başkanlığı tarafından yapılan
uygulamalara ilişkin her tür ve ölçekte etüt, harita, plan ve parselasyon
planlarını yapmak, yaptırmak, onaylamak, ruhsat işlerini gerçekleştirmek,
yapı kullanma izinlerini vermek ve bu alanlarda kat mülkiyetinin kurulmasını
sağlamak.”
“n)
23/9/1980 tarihli ve 2302 sayılı Atatürk’ün Doğumunun 100 üncü Yılının
Kutlanması ve “Atatürk Kültür Merkezi Kurulması” Hakkında Kanunun 3 üncü
maddesi ile belirlenen Atatürk Kültür Merkezi alanını iyileştirme,
güzelleştirme, yenileme ve ihya etmek amacıyla; Kültür ve Turizm
Bakanlığının da görüşü alınarak, bu alan için her tür ve ölçekte etüt,
harita, plan, parselasyon planı ile yapı projelerini yapmak, yaptırmak,
onaylamak, kamulaştırma ve ruhsatlandırma işlemleri ile diğer iş ve işlemlerin
gerçekleştirilmesini sağlamak.”
b)
6 ncı maddesinin birinci fıkrasının (d) bendinde ve eki (I) sayılı Cetvelde
yer alan “Altyapı Hizmetleri” ibareleri “Altyapı ve Kentsel Dönüşüm
Hizmetleri” şeklinde değiştirilmiştir.
c)
7 nci maddesinin birinci fıkrasının (e) bendi aşağıdaki şekilde
değiştirilmiştir.
“e)
2 nci maddenin birinci fıkrasının (ı) bendinde belirtilen konularla ilgili
olarak her ölçekteki imar planı ve imar uygulamalarını, kentsel tasarım
projelerini yapmak, yaptırmak ve onaylamak.”
ç)
10 uncu maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi aşağıdaki şekilde
değiştirilmiş, (ç) bendi ile aynı maddenin ikinci fıkrası yürürlükten
kaldırılmıştır.
“c)
2 nci maddenin birinci fıkrasının (e) bendi ile Bakanlığa verilen görevleri
yürütmek.”
d)
11 inci maddesi başlığı ile birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Altyapı
ve Kentsel Dönüşüm Hizmetleri Genel Müdürlüğü
MADDE
11 – (1) Altyapı ve Kentsel Dönüşüm Hizmetleri Genel Müdürlüğünün görevleri
şunlardır:
a)
Mahallî idarelerin altyapı sistemleri ile ilgili genel planlama,
programlama, fizibilite, projelendirme, işletme, finansman ihtiyacı ve
yatırım önceliklerine; teknik altyapı tesislerinin mekânsal strateji
planları ile çevre düzeni ve imar planlarına uygun olarak planlanmasına,
projelendirilmesine ve yapılmasına ilişkin usul ve esaslar ile bu
konulardaki her türlü etüt, proje, yapı ruhsatı ve yapı kullanma iznine
ilişkin usul ve esasları belirlemek.
b)
Teknik altyapı tesisleri ve altyapı birlikleri kurulması konusunda mahallî
idareler arasında işbirliği ve koordinasyonu sağlamak, rehberlikte bulunmak
ve teknik altyapı tesislerine ilişkin envanteri tutmak.
c)
2 nci maddenin birinci fıkrasının (ğ) bendi kapsamındaki uygulamalara
ilişkin her türlü altyapı, katlı ve köprülü kavşak gibi yapıların
projelerini yapmak veya yaptırmak, bu alanlarda mülk sahiplerinden altyapı
katılım bedellerinin tahsiline ilişkin düzenlemeler yapmak.
ç)
Gecekondu alanları ile vasfının bozulmasından dolayı orman ve mera dışına
çıkarılan alanlara ilişkin iyileştirme, yenileme ve dönüşüm uygulamaları
ile afet riski altındaki alanların dönüştürülmesine ilişkin mevzuat ve 775
sayılı Kanun uyarınca ıslah, tasfiye, dönüşüm ve iyileştirme bölgelerinin
tespitine, ilanına, program ve öncelik sırasına dair usul ve esasları
belirlemek.
d)
Dönüşüm, yenileme ve transfer alanlarının belirlenmesi, dönüşüm alanı ilan
edilen alanlardaki yapıların tespiti ile arsa ve arazi düzenleme ve
değerleme iş ve işlemlerinin yapılmasını sağlamak; dönüşüm uygulamalarında
hak sahipliği, uzlaşma, gerektiğinde acele kamulaştırma, paylı mülkiyete
ayırma, birleştirme, finansman düzenlemelerinde bulunma, dönüşüm alanları
içindeki gayrimenkullerin değer tespitlerini yapma ve Bakanlıkça belirlenen
esaslar ve proje çerçevesinde hak sahipleri ile anlaşmalar sağlama, gerektiğinde
yapı ruhsatı ve yapı kullanma izni verme, kat mülkiyeti tesisi, tescili ve
imar hakkı transferi ile ilgili iş ve işlemleri yürütmek.
e)
3/7/2005 tarihli ve 5393 sayılı Belediye Kanununun 73 üncü maddesi
kapsamındaki uygulamalara ilişkin dönüşüm alanı ilanı ile ilgili iş ve
işlemleri yürütmek.
f)
Bakan tarafından verilen benzeri görevleri yapmak.”
e)
12 nci maddesinin birinci fıkrasının (e) bendi yürürlükten kaldırılmıştır.
MADDE 20 – Ekli (1) sayılı listedeki kadrolar ihdas
edilerek 13/12/1983 tarihli ve 190 sayılı Genel Kadro ve Usulü Hakkında
Kanun Hükmünde Kararnamenin eki (I) sayılı cetvelin Çevre ve Şehircilik
Bakanlığına ait bölümüne eklenmiştir.
MADDE 21 – 6107 sayılı Kanunun 11 inci maddesinin
ikinci fıkrasında yer alan “Bakanlar Kurulu kararı ile çıkarılacak” ibaresi
“Yönetim Kurulu kararı ile yürürlüğe konulan” şeklinde değiştirilmiştir.
MADDE 22 – 2302 sayılı Kanunun 3 üncü maddesi
aşağıdaki şekilde değiştirilmiş; 11/8/1983 tarihli ve 2876 sayılı Atatürk
Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Kanununun 104 üncü maddesi yürürlükten
kaldırılmıştır.
“MADDE
3 – Atatürk Kültür Merkezi Ankara’da kurulur. Atatürk Kültür Merkezi alanı;
Ankara İmar Planında bu amaca ayrılmış olan ve ekli krokide gösterilen
yerlerdir. Bu alan içerisinde Millî Mücadele tarihinin, Türk Halk Kültürünü
ve sanatlarını tanıtan yerler ve çeşitli müzeler, çeşitli sahneler ve
toplantı salonları, sergi alanları, arşiv ve kitaplıklar, atölyeler ve
benzeri yerlerden meydana gelen Atatürk Kültür Merkezi bulunur.”
MADDE 23 – 24/2/1984 tarihli ve 2981 sayılı İmar ve
Gecekondu Mevzuatına Aykırı Yapılara Uygulanacak Bazı İşlemler ve 6785
Sayılı İmar Kanununun Bir Maddesinin Değiştirilmesi Hakkında Kanun
yürürlükten kaldırılmıştır.
Devir ve tahsislerin iptali
GEÇİCİ MADDE 1 – (1) 775, 5366 ve 5393 sayılı kanunlar ile
29/6/2001 tarihli ve 4706 sayılı Hazineye Ait Taşınmaz Malların
Değerlendirilmesi ve Katma Değer Vergisi Kanununda Değişiklik Yapılması
Hakkında Kanun ve diğer kanunlar kapsamındaki dönüşüm ve iyileştirme
uygulamaları için TOKİ’ye, İdareye ve diğer kamu idarelerine tahsis ve
devredilmiş olup da tahsisin yapıldığı veya mülkiyetin devredildiği
tarihten itibaren iki yıl içinde dönüşüm ve iyileştirme uygulaması
başlatılmayan taşınmazların tahsisleri resen kaldırılır ve devir işlemi de iptal
edilmiş sayılarak, tapuda resen Hazine adına tescil ve Bakanlığın talebi
üzerine bu Kanunun öngördüğü amaçlar için kullanılmak üzere Maliye
Bakanlığınca Bakanlığa tahsis edilir.
Gerçekleşen dönüşüm gelirleri
GEÇİCİ MADDE 2 – (1) 7 nci maddede belirtilen dönüşüm
gelirlerinden 2012 yılında gerçekleşen tutarlar, genel bütçenin (B)
işaretli cetveline özel gelir kaydedilir. Gelir kaydedilen bu tutarlar
karşılığında Bakanlık bütçesine özel ödenek kaydetmeye Çevre ve Şehircilik
Bakanı yetkilidir.
Yürürlük
MADDE 24 – (1) Bu Kanunun;
a)
19 uncu maddesinin (a) bendi ile değiştirilen 644 sayılı Kanun Hükmünde
Kararnamenin 2 nci maddesinin birinci fıkrasının (e) bendi ile 23 üncü
maddesi yayımı tarihinden üç yıl sonra,
b)
Diğer hükümleri yayımı tarihinde,
yürürlüğe
girer.
Yürütme
MADDE 25 – (1) Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu
yürütür.
30/5/2012
(1) SAYILI LİSTE
KURUMU :
ÇEVRE VE
ŞEHİRCİLİK BAKANLIĞI
TEŞKİLATI :
MERKEZ
İHDAS EDİLEN KADROLARIN
|
|
|
Serbest
|
|
|
|
|
Kadro
|
|
Sınıfı
|
Unvanı
|
Derecesi
|
Adedi
|
Toplam
|
GİH
|
Daire Başkanı
|
1
|
10
|
10
|
|
TOPLAM
|
|
10
|
10
|
|