Cuma, 20 Temmuz 2012 - 07:47
Galataport’un ardından Haydarpaşaport projesi de koruma
kurulundan geçirildi. İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Kadir Topbaş,
tarihsel ve kültürel değer taşıyan iki kıyı bölgesinin de ticarete ve
turizme açılacağını ilan etti.
Dün Beyazıt Meydanı’nda bir kitap fuarının açılış törenine
katılan Kadir Topbaş, Galataport ve Haydarpaşaport projelerine ilişkin
yeni açıklamalar yaptı. Tarihsel ve kültürel değeri olan iki bölgenin de
turizme açılacağını duyuran Topbaş, Galataport için, “bölgenin daha
sağlıklı ve turizme hizmet eder bir hale getirilmesi arzu edilmekte”
dedi.
Tabanlıoğlu Mimarlık tarafından hazırlanan Galataport projesi
Cenevizlilerden bu yana Galata’nın liman olarak kullanıldığını, zaten
"Galata"nın "liman" anlamını taşıyan bir sözcük olduğunu söyleyen
Topbaş, limanın turizme hizmet edecek bir bölgeye dönüştürülmesiyle elde
edilecek milyarlarca liralık ranttan ise bahsetmedi. Topbaş,
Galataport’un “gecikmiş bir proje” olduğunu, Tayyip Erdoğan ile
Galataport’un akıbeti hakkında görüştüklerini ve Erdoğan’ın
Galataport’un “İstanbul’a giriş kapısı” olarak hazırlanmasını arzu
ettiğini söyledi.
Galataport defalarca kez ihaleye çıkarıldı
İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin (İBB) Galataport projesini ilan etmesinden bu yana 7 yıl geçti. Kadir Topbaş’ın, 28 Mart 2004 yerel seçimleriyle İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı olmasının ardından gündeme getirilen Galataport projesi için ilk ihale 16 Eylül 2005 tarihinde gerçekleştirilmişti. İsrailli işadamı Sami Ofer’in Global Menkul Kıymetler patronu Mehmet Kutman ile oluşturduğu konsorsiyumun 4 milyar 33 milyon dolar teklif vererek kazandığı ihale, Mimarlar Odası’nın ve Şehir Plancıları Odası İstanbul Şubesi’nin proje kapsamında hazırlanan imar planlarına karşı açtığı davalar sonucu, 2006 yılında Danıştay’ın projeye ilişkin yürütmeyi durdurma kararı vermesiyle iptal edilmişti.
İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin (İBB) Galataport projesini ilan etmesinden bu yana 7 yıl geçti. Kadir Topbaş’ın, 28 Mart 2004 yerel seçimleriyle İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı olmasının ardından gündeme getirilen Galataport projesi için ilk ihale 16 Eylül 2005 tarihinde gerçekleştirilmişti. İsrailli işadamı Sami Ofer’in Global Menkul Kıymetler patronu Mehmet Kutman ile oluşturduğu konsorsiyumun 4 milyar 33 milyon dolar teklif vererek kazandığı ihale, Mimarlar Odası’nın ve Şehir Plancıları Odası İstanbul Şubesi’nin proje kapsamında hazırlanan imar planlarına karşı açtığı davalar sonucu, 2006 yılında Danıştay’ın projeye ilişkin yürütmeyi durdurma kararı vermesiyle iptal edilmişti.
Danıştay’ın iptal kararı, ihaleyi Özelleştirme İdaresi Başkanlığı
yerine Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın açtığı gerekçesiyle dönemin Maliye
Bakanı Kemal Unakıtan tarafından onaylanırken, Unakıtan Galataport için
hazırlanan imar planının ve mimari projelerin değiştirilmesinin
ardından Özelleştirme İdaresi’ne yetki verilerek Galataport için yeni
bir ihaleye gidileceğini söylemişti. Bu tarihten itibaren Galataport,
ihaleye açılacağı söylentileriyle sürekli gündeme alındı.
Galataport ile binlerce metrekarelik kamu arazisi turizme açılacak
Nisan ayında yeniden gündeme getirilen projenin, 2 Numaralı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu’ndan geçirilmesiyle inşasının önündeki bütün engeller kaldırıldı. Projenin gerçekleştirilmesiyle bölgenin “İstanbul’un ve Avrupa’nın en önemli cazibe merkezlerinden biri” olmasını hedeflediklerini söyleyen Özelleştirme İdaresi Başkan Vekili Ahmet Aksu, yıl sonuna doğru Galataport'un yeniden ihaleye çıkarılacağını açıkladı.
Nisan ayında yeniden gündeme getirilen projenin, 2 Numaralı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu’ndan geçirilmesiyle inşasının önündeki bütün engeller kaldırıldı. Projenin gerçekleştirilmesiyle bölgenin “İstanbul’un ve Avrupa’nın en önemli cazibe merkezlerinden biri” olmasını hedeflediklerini söyleyen Özelleştirme İdaresi Başkan Vekili Ahmet Aksu, yıl sonuna doğru Galataport'un yeniden ihaleye çıkarılacağını açıkladı.
Türkiye Denizcilik İşletmeleri’ne (TDİ) ait olan arazinin
yap-işlet-devret modeliyle kiraya verileceği proje kapsamında, Karaköy
Meydanı’ndaki Türkiye Denizcilik İşletmeleri Genel Müdürlüğü binasından
Salı Pazarı’ndaki Deniz Ticaret Odası’na kadar uzanan yaklaşık 1,2
km’lik bir kıyı şeridini kapsayan arazi, kamunun kullanımına kapatılarak
turizme ve ticarete açılacak.
İBB tarafından, Türkiye’nin “zengin turistlerin ilgi gösterdiği bir
kruvaziyer limanına ihtiyacı olduğu” iddialarıyla servis edilen proje
dâhilinde büyük alışveriş merkezleri, oteller, otoparklar, hediyelik
eşya mağazaları, gümrüksüz alışveriş alanları, fast food restoranları,
ofisler gibi turizm ve ticaret alanları ile sergi ve fuar alanları
yapılacak. Bu sayede “milyonlarca lira kâr getirecek bir turizm merkezi”
olması hedeflenen Galataport kapsamında inşa edilecek yapılar,
Karaköy’ün tarihi siluetini tamamen değiştirecek ve kıyı-kent ilişkisini
kopararak Karaköy sahil şeridinin Beyoğlu’yla mekânsal ilişkisini
kesecek.
Haydarpaşa Garı bir daha gar olarak hizmet veremeyecek
Galata’yı ve Haydarpaşa Garı’nı her seferinde “bir fırsat kapısı” olarak anan Kadir Topbaş, Haydarpaşa için yeni bir koruma imar planının onaylandığını, Haydarpaşaport’un da turizm ağırlıklı bir bölge haline getirileceğini açıkladı. Nisan ayında Galataport ile İBB Meclisi’nden geçirilen Haydarpaşaport, yeni koruma planı dâhilinde önümüzdeki günlerde ihaleye çıkarılacak.
Galata’yı ve Haydarpaşa Garı’nı her seferinde “bir fırsat kapısı” olarak anan Kadir Topbaş, Haydarpaşa için yeni bir koruma imar planının onaylandığını, Haydarpaşaport’un da turizm ağırlıklı bir bölge haline getirileceğini açıkladı. Nisan ayında Galataport ile İBB Meclisi’nden geçirilen Haydarpaşaport, yeni koruma planı dâhilinde önümüzdeki günlerde ihaleye çıkarılacak.
Haydarpaşa Garı’nı 31 Ocak’ta şehirlerarası tren seferlerine kapatan
İBB, gar olarak yüzyılı aşkın süre işlevini devam ettirmiş olan tarihi
binanın Marmaray projesinden sonra işlevini yitireceğini iddia etmiş, bu
sebeple garın otele dönüştürüleceğini ilan etmişti. Ancak Topbaş ve
yeni koruma planını geçiren İBB Bayındırlık ve İmar Komisyonu, kültür ve
tabiat varlıklarının koruma imar planları hazırlanırken öncelikli
olarak sorunların çözümüne yönelik işlevsel bir sürdürülebilirliğin
gözetildiğini unutuyor. Kasım 2010’da yanan Haydarpaşa Garı’nın
çatısının onarımının bugüne dek bitirilmemiş olması da İBB’nin bir
kültür varlığı olarak Haydarpaşa Garı’na verdiği önemi yansıtıyor.
Haydarpaşa ile Harem bölgesini turizme ve ticarete açacak olan
Haydarpaşaport projesi, yeni koruma imar planı gereğince, TCDD
mülkiyetinde bulunan ve Üsküdar’a dek uzanan yeşil alanı “turizm ve
ticaret alanı” kapsamına alarak büyük oranda kamuya kapatacak. Harem
Otogarı’nın Haydarpaşaport kapsamında "rekreasyon alanı" olarak halkın
kullanacağı bir yeşil alana dönüştürüleceği iddia edilse de araziye,
Osmanlı padişahlarının alanı "Harem Toprağı" olarak adlandırdığı öne
sürülerek "Sürre Alayları"nı temsilen bir cami inşa edilecek. Mimarlık
ve şehircilik literatüründe "kentsel açık alan" olarak tanımlanan ve
kamuya açık sosyal tesisler barındırması gereken "rekreasyon alanı",
Türkiye’de genellikle ticari ve turistik özel tesislerin yer aldığı bir
alan olarak düzenleniyor.
Galataport’un inşa edilmesinin planlandığı arazinin 10 katı
genişliğinde bir alana yayılacak olan Haydarpaşaport projesi kapsamında
ise, kruvaziyer yat limanına ek olarak oteller, yat kulüpleri, kongre
salonları, iş merkezleri, rezidanslar ve AVM’ler inşa edilerek kıyı
şeridi sermayenin hizmetine verilecek. Alandaki TCDD lojmanları dâhil
olmak üzere mevcut TCDD yapıları, TMO binaları, silolar ve TCDD manevra
alanı ise proje kapsamında yıkılacak.
Limanlar özelleştirilerek kruvaziyer limanlarına dönüştürülüyor
Özelleştirme İdaresi Başkan Vekili Ahmet Aksu, önümüzdeki günlerde İzmir’deki yük limanının ve Derince Limanı’nın da özelleştirilmesi işlemlerinin tamamlanacağını açıklayarak, İstanbul Kalamış’ta Türkiye’nin en büyük marinası için imar planları hazırlandığını, Kalamış’ın da ihaleye çıkarılacağını açıkladı.
Özelleştirme İdaresi Başkan Vekili Ahmet Aksu, önümüzdeki günlerde İzmir’deki yük limanının ve Derince Limanı’nın da özelleştirilmesi işlemlerinin tamamlanacağını açıklayarak, İstanbul Kalamış’ta Türkiye’nin en büyük marinası için imar planları hazırlandığını, Kalamış’ın da ihaleye çıkarılacağını açıkladı.
İBB’nin liman projeleri sayesinde ekonomik olarak rekabet edeceğini
öne sürdüğü Barcelona Kruvaziyer Limanı örneğinde de olduğu gibi,
Türkiye'deki kamuya ait limanlar, işletmelerinin özelleştirmeler sonucu
uluslararası sermayenin kullanımına verilmesiyle, 'kruvaziyer limanı'
adı altında ticarethanelere dönüştürülüyor. 2007'de özelleştirilen
Kuşadası Limanı, 2008'de özelleştirilen Bodrum Yolcu Limanı'nda olduğu
gibi, Mersin ve İzmir limanları da özelleştirilmelerinin ardından
gerçekleştirilecek projeler ile Galataport ve Haydarpaşaport gibi
"kruvaziyer limanı" adı altında turizm merkezine dönüşecekler.
(soL – Haber Merkezi)